Giáo dục STEAM đang trở thành một trong những phương pháp giảng dạy hiện đại, giúp học sinh phát triển toàn diện thông qua tư duy sáng tạo và trải nghiệm thực tiễn. Tại Lâm Đồng, mô hình này đang được Sở Giáo dục và Đào tạo nhân rộng trong giảng dạy hai môn Âm nhạc và Mỹ thuật, nhằm đáp ứng mục tiêu đổi mới theo Chương trình Giáo dục phổ thông 2018.
1. STEAM – Phương pháp học sáng tạo, thực tiễn
Giáo dục STEAM là phương pháp tích hợp kiến thức của 5 lĩnh vực: Khoa học (Science), Công nghệ (Technology), Kỹ thuật (Engineering), Nghệ thuật (Art) và Toán học (Math). Khác với phương pháp học truyền thống, STEAM giúp học sinh không chỉ học lý thuyết mà còn vận dụng vào thực hành, tạo ra sản phẩm thực tế gắn với cuộc sống hằng ngày.
Trong dạy học Âm nhạc và Mỹ thuật, STEAM không chỉ khơi gợi khả năng cảm thụ nghệ thuật mà còn kết nối kiến thức liên môn, giúp học sinh sáng tạo ra các sản phẩm mang tính ứng dụng cao. Qua đó, góp phần phát triển năng lực tư duy, kỹ năng hợp tác và giải quyết vấn đề — những năng lực cốt lõi trong giáo dục hiện đại.
2. Tổ chức tập huấn và thực hành trực tiếp
Mới đây, Sở GD&ĐT Lâm Đồng đã tổ chức lớp tập huấn chuyên đề “Giáo dục STEAM trong dạy học Âm nhạc và Mỹ thuật” cho hơn 1.228 cán bộ quản lý, giáo viên tiểu học trên địa bàn tỉnh. Nội dung tập huấn bao gồm cả lý thuyết và thực hành trực tiếp tại lớp học.
Môn Âm nhạc (lớp 4): Học sinh được hướng dẫn tự thiết kế và chế tạo nhạc cụ Maracas tái chế trong chủ đề “Vui đón Tết”. Qua hoạt động này, các em được tiếp cận âm nhạc bằng tư duy sáng tạo, kết hợp kiến thức khoa học – kỹ thuật – toán học để tạo ra sản phẩm âm thanh mang dấu ấn cá nhân.
Môn Mỹ thuật (lớp 3): Trong tiết học “Con vật ngộ nghĩnh”, học sinh vận dụng kiến thức công nghệ và toán học để tìm hiểu hình khối, lựa chọn vật liệu, phác thảo và tạo hình sản phẩm. Qua đó, học sinh không chỉ rèn luyện kỹ năng mỹ thuật mà còn phát triển tư duy thiết kế và khả năng giải quyết vấn đề thực tiễn.
Cả hai tiết học đều mang lại sự hào hứng, giúp học sinh trải nghiệm học tập tích cực thay vì chỉ tiếp thu kiến thức một chiều.
3. Hiệu quả bước đầu từ giáo viên và học sinh
Thầy Nguyễn Lương Bằng – giáo viên Âm nhạc Trường Tiểu học Lạc Đạo (TP Đà Lạt) chia sẻ:
“Sau khi tham gia tập huấn, tôi có thể xây dựng các tiết học sinh động hơn, giúp học sinh chủ động sáng tạo, hứng thú hơn với môn học.”
Cô Hồ Hằng – giáo viên Mỹ thuật Trường Tiểu học Phú Tài (TP Bảo Lộc) cũng cho biết:
“Phương pháp STEAM giúp học sinh phát triển tư duy thẩm mỹ và kỹ năng thiết kế sáng tạo. Tuy nhiên, cũng cần thời gian để rèn luyện kỹ năng làm việc nhóm và tư duy độc lập cho các em.”
Những phản hồi tích cực từ giáo viên cho thấy mô hình này không chỉ nâng cao chất lượng dạy học, mà còn thay đổi cách học của học sinh, giúp các em tự tin thể hiện ý tưởng và cảm xúc nghệ thuật.
4. Nhân rộng mô hình – Hướng đến môi trường học sáng tạo
Sau tập huấn, Sở GD&ĐT Lâm Đồng đã chỉ đạo các trường tiểu học trên địa bàn tỉnh chủ động áp dụng và nhân rộng mô hình STEAM trong giảng dạy âm nhạc và mỹ thuật. Mục tiêu hướng đến:
Xây dựng môi trường học tập hiện đại – sáng tạo – lấy học sinh làm trung tâm.
Phát triển năng lực toàn diện, nuôi dưỡng khả năng sáng tạo nghệ thuật gắn liền với kiến thức khoa học.
Góp phần thực hiện thành công đổi mới giáo dục trong thời kỳ mới.