Công ty TNHH MTV Nhôm Lâm Đồng – đơn vị được Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam giao nhiệm vụ khai thác quặng bô xít tại mỏ Tây Tân Rai (xã Bảo Lâm 1) – hiện đang gặp nhiều khó khăn trong quá trình triển khai dự án, do tình trạng người dân trồng cây trái phép trên đất quy hoạch khai thác.
Vướng mắc từ đất rừng và hợp đồng nhượng quyền
Theo ông Nguyễn Văn Phòng – Giám đốc Công ty Nhôm Lâm Đồng, khu vực mỏ Tây Tân Rai có diện tích hơn 181 ha, thuộc quản lý của Ban Quản lý rừng phòng hộ Đam B’ri và Công ty TNHH Giống Vĩnh Lộc. Trong năm 2025, UBND huyện Bảo Lâm đã ban hành các quyết định thu hồi và bàn giao một phần diện tích đất (trên 36 ha) cho Công ty Nhôm Lâm Đồng phục vụ khai thác quặng.
Đáng chú ý, toàn bộ diện tích này trước đây được quy hoạch cho trồng rừng sản xuất. Tuy nhiên, Công ty Giống Vĩnh Lộc đã sang nhượng quyền canh tác cho người dân, dẫn đến việc xuất hiện nhiều diện tích cà phê và cây trồng khác. Các hộ dân hiện nay cho rằng họ có hợp đồng nhượng quyền với Công ty Giống Vĩnh Lộc, nên vẫn tiếp tục canh tác.
Trong khi đó, cơ quan chức năng khẳng định hợp đồng này chỉ mang tính chất dân sự giữa doanh nghiệp và người dân, không có giá trị pháp lý đối với phần đất thuộc quy hoạch khai thác bô xít. Vì vậy, việc canh tác cà phê tại đây bị xem là hành vi lấn chiếm đất rừng, sử dụng đất trái phép.
Doanh nghiệp lo ngại phản đối khi triển khai dự án
Hiện nhiều diện tích cà phê đã bước vào giai đoạn thu hoạch, khiến công tác san ủi, đưa thiết bị khai thác gặp nguy cơ vấp phải sự phản đối của người dân. “Nếu đưa máy móc vào khai thác ngay, chúng tôi e rằng sẽ phát sinh mâu thuẫn, ảnh hưởng đến tiến độ dự án”, ông Phòng cho biết.
Đối với diện tích đất của Công ty Giống Vĩnh Lộc, UBND huyện Bảo Lâm đã ra quyết định thu hồi thêm 14,55 ha, tuy nhiên việc bàn giao mặt bằng còn chậm do vướng mắc thủ tục tài chính và pháp lý. Đặc biệt, chi phí bồi thường cho doanh nghiệp này được xác định bằng 0 đồng vì cây trồng trên đất không phù hợp với giấy chứng nhận đầu tư, đồng thời phía doanh nghiệp cũng không cung cấp được hồ sơ chứng minh việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất.
Chính quyền yêu cầu giải thích rõ cho người dân
Trước tình hình phức tạp, lãnh đạo UBND xã Bảo Lâm 1 đã nhiều lần tổ chức tuyên truyền, giải thích cho người dân, song nhiều hộ vẫn chưa đồng thuận. Người dân viện dẫn hợp đồng nhượng quyền với Công ty Giống Vĩnh Lộc, coi đó là căn cứ pháp lý để tiếp tục canh tác.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng Lê Trọng Yên yêu cầu Công ty Nhôm Lâm Đồng phối hợp với chính quyền địa phương và các sở, ngành liên quan, tập trung làm rõ cho người dân hiểu rằng hợp đồng này chỉ ràng buộc trách nhiệm dân sự giữa hai bên, không thay đổi tính pháp lý của đất do Nhà nước quản lý. Đồng thời, tỉnh nhấn mạnh cần áp dụng các quy định pháp luật hiện hành để sớm hỗ trợ Công ty Nhôm Lâm Đồng có mặt bằng triển khai dự án.
Hướng xử lý trong thời gian tới
Tỉnh Lâm Đồng đã giao Ban Quản lý rừng phòng hộ Đam B’ri, UBND xã Bảo Lâm 1 và các đơn vị chức năng phối hợp chặt chẽ, nhằm ngăn ngừa tình trạng lấn chiếm, trồng cây trái phép trên đất mỏ. Song song đó, cơ quan chức năng cũng rà soát lại hồ sơ pháp lý liên quan, đặc biệt là các hợp đồng nhượng quyền bất hợp pháp của Công ty Giống Vĩnh Lộc, để có biện pháp xử lý dứt điểm.
Dự án Tổ hợp Bô xít – Nhôm Lâm Đồng được xem là một trong những công trình trọng điểm, phục vụ chiến lược phát triển công nghiệp khai khoáng của tỉnh. Do đó, việc giải quyết dứt điểm các vướng mắc về mặt bằng không chỉ bảo đảm quyền lợi hợp pháp của Nhà nước và doanh nghiệp, mà còn góp phần giữ vững trật tự xã hội, tránh khiếu kiện phức tạp.
62.4
694.4
13
13